قرارداد اختیار معامله خرید اروپایی چیست؟
قرارداد اختیار معامله خرید اروپایی چیست؟
قرارداد اختیار معامله خرید اروپایی (European Option) یک نسخه از قراردادهای اختیار خرید می‌باشد که اجرا شدن آن محدود به تاریخ سررسید آن‌ها می‌باشد.
به‌بیانی دیگر، اگر دارایی پایه این قرارداد مانند یک سهم به یک سطح قیمت خاص حرکت کند، سرمایه‌گذار قادر نخواهد بود که این قرارداد اختیار معامله را زودتر از تاریخ سررسیدش اعمال کند و نمی‌تواند که سهام را دریافت کرده و یا آن‌ها را به فروش برساند. بلکه، قرارداد اختیار معامله خرید و یا فروش تنها در تاریخ سررسیدشان قابل اعمال شدن هستند.
یک نسخه دیگر از قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای اختیار معامله آمریکایی (American Options) هستند، که این قراردادها را می‌توان در هر زمانی و با هر فاصله‌ای نسبت به تاریخ سررسید اعمال کرد.
نام این دو نوع قرارداد اختیار معامله خرید نباید با موقعیت جغرافیایی آن‌ها اشتباه گرفته شوند، زیرا که این نام‌ها تنها نشان‌دهنده حقوق ذکر شده در هر یک از این قراردادها می‌باشند.
توضیحاتی در مورد قراردادهای اختیار معامله اروپایی
قراردادهای اختیار معامله اروپایی بازه زمانی‌ای را تعیین می‌کند که در طی آن نگه‌دارنده قرارداد می‌تواند حقوق ذکر شده در قرارداد را اعمال کند.
حقوق ذکر شده در قرارداد اختیار معامله شامل خرید دارایی پایه و یا فروش دارایی‌های پایه با قیمتی از پیش تعیین‌شده – یا همان قیمت ورودی، Strike Price – می‌باشد.
در قراردادهای اختیار معامله اروپایی، دارنده قرارداد تنها می‌تواند از حقوق قرارداد در تاریخ سررسید و یا روز انقضای این قرارداد استفاده نماید.
به مانند دیگر انواع قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای اختیار معامله اروپایی نیز شامل یک هزینه پیشین – که با عنوان هزینه کل، Premium – نیز شناخته می‌شوند، می‌باشند.
مهم است به یاد داشته باشید که سرمایه‌گذاران معمولاً توانایی انتخاب بین خرید قرارداد اختیار معامله آمریکایی و یا قرارداد اختیار معامله اروپایی را ندارند.
سهام‌هایی مشخص و یا دارایی‌های معین تنها به شکل یکی از این دو نوع قرارداد اختیار معامله ارائه شده و به هر دو شکل ارائه نمی‌گردند. همچنین، بیشتر شاخص‌ها از قراردادهای اختیار معامله اروپایی استفاده می‌کنند. زیرا که مقدار عملیات حسابداری مورد نیاز برای محاسبات را در کارگزاری‌ها کاهش می‌دهد.
بسیاری از کارگزاری‌ها از مدل بلک شولز (Black Sholes Model -BSM) برای ارزش‌گذاری قراردادهای اختیار معامله اروپایی استفاده می‌کنند.
قراردادهای اختیار معامله شاخص اروپایی، معاملات را در روز پنجشنبه قبل از سومین جمعه ماه تاریخ سررسید می‌بندند. این فاصله زمانی در معاملات این اجازه را به کارگزاری‌ها می‌دهد تا بتوانند دارایی‌های مستقل شاخص‌های پایه را ارزش‌گذاری و قیمت‌گذاری نمایند.
قیمت مورد توافق ناشی از این روند، در مواردی می‌تواند باعث سورپرایز شدن ما شود. سهام و دیگر اوراق بهادار می‌توانند حرکات قابل‌توجهی را در فاصله زمانی بین قیمت بسته شدن روز پنجشنبه و بازشدن بازار در روز جمعه انجام دهند. همچنین، ممکن است انتشار قیمت توافق شده در بازار باز شده در روز جمعه، ساعت‌ها به طول بیانجامد.
قراردادهای اختیار معامله اروپایی به‌طور معمول در خارج از بورس معامله می‌شوند (OTC – Over the counter) در حالی که قراردادهای اختیار معامله آمریکایی معمولاً به‌شکلی استاندارد و در بازارهای استاندارد شده معامله می‌گردند.
نکات کلیدی:
- قرارداد اختیار معامله اروپایی نسخه‌ای از قراردادهای اختیار معامله می‌باشد که تاریخ اعمال، حقوق ذکر شده در قرارداد را تنها به روز تاریخ سررسید منتقل می‌کند.
- با وجود اینکه قراردادهای اختیار معامله آمریکایی می‌توانند زودتر از سررسید اعلام شده‌شان اعمال شوند. معمولاً شامل هزینه کل بیشتری نسبت به قراردادهای اختیار معامله اروپایی می‌باشند.
- سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای اختیار معامله اروپایی را به بازار برگردانده و به فروش برسانند. آن‌ها می‌توانند این کار را در تاریخی قبل از تاریخ سررسید انجام دهند و می‌توانند از هزینه کل دریافتی‌شان و هزینه کلی که در ابتدا پرداخت کرده‌اند، در صورت بیشتر بودن هزینه کل دریافتی، کسب سود نمایند.
برای برگشتن به جلسه آموزشی قبلی لینک را دنبال کنید.
برای دیدن جلسه آموزشی بعدی این لینک را دنبال نمایید.
قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش اروپایی
قرارداد اختیار معامله خرید اروپایی به صاحب آن این آزادی را می‌دهد تا بتواند دارایی‌های پایه (underlying security) ذکر شده در آن قرارداد را در تاریخ سررسیدش به‌دست بیاورد.
خریدار قرارداد اختیار معامله خرید در مورد دارایی پایه‌ای خوش‌بین است و انتظار دارد که قیمت بازاری آن در سطحی بالاتر از قیمت ورودی قرارداد اختیار معامله در تاریخ اعمال (تاریخ سررسید قرارداد) معامله شود.
قیمت ورودی قرارداد اختیار معامله قیمتی است که در آن، قرارداد تبدیل به سهامی از دارایی‌های پایه خود می‌شود. برای یک معامله‌گر، جهت کسب سود از قرارداد اختیار معامله خرید، قیمت سهام باید در تاریخ سررسید به‌اندازه کافی بالاتر از قیمت ورودی باشد تا بتواند علاوه بر جبران هزینه کل پرداخت شده در ابتدای امر، سود را نیز برای معامله‌گر به ارمغان بیاورد.
یک قرارداد اختیار معامله فروش اروپایی به دارنده آن این اجازه را می‌دهد تا دارایی‌های پایه‌اش را در تاریخ سررسید به‌فروش برساند. یک خریدار قرارداد اختیار معامله فروش در مورد قیمت دارایی‌های پایه بدبین بوده و انتظار دارد که قیمت بازار در سطحی پایین‌تر از قیمت ورودی قرارداد اختیار معامله در تاریخ سررسید معامله شود.
در این حالت سرمایه‌گذار برای کسب سود از قرارداد اختیار معامله فروش، باید امیدوار باشد تا قیمت سهم در تاریخ انقضای قرارداد، به‌اندازه کافی پایین‌تر از قیمت ورودی معامله شود تا بتواند علاوه بر جبران هزینه کل (Premium) پرداخت شده، سودی را نصیب او بکند.
بستن زودتر از موعد یک قرارداد اختیار معامله اروپایی
به‌طور معمول، اجرا کردن یک قرارداد اختیار معامله به معنی اعمال شدن حقوق ذکر شده در آن قرارداد اختیار معامله در قیمت ورودی می‌باشد.
هرچند، بسیاری از سرمایه‌گذاران علاقه ندارند پایان تاریخ سررسید قرارداد، قراردادهای اختیار معامله اروپایی‌شان را نگهداری کنند. به‌جای آن، سرمایه‌گذاران می‌توانند قراردادهای اختیار معامله‌شان را پیش از تاریخ سررسید در بازار به فروش برسانند.
قیمت‌های قرارداد اختیار معامله بسته به حرکت و نوسان قیمت دارایی‌های پایه و همچنین زمان باقیمانده تا تاریخ انقضایشان قیمت‌گذاری می‌شوند. هرچه قیمت سهام دارایی بالا و پایین برود، ارزش قرارداد اختیار معامله نیز افزایش و کاهش می‌یابد.
سرمایه‌گذاران می‌توانند در صورت بیشتر شدن هزینه کل قرارداد کنونی‌شان نسبت به قرارداد قبلی که امضا کرده‌اند، از قرارداد اختیار معامله خود خارج شوند. سرمایه‌گذار در این حالت از ما به التفاوت هزینه کل دریافتی و هزینه کل پرداختیش سود بدست می‌آورد.
بستن یک قرارداد اختیار معامله تا قبل از تاریخ سررسیدش، نشان می‌دهد که معامله‌گر توانسته است سود یا زیان را در قرارداد شناسایی کند.
یک قرارداد اختیار معامله خرید می‌تواند به‌سرعت و در صورت افزایش قیمت سهام به‌نحوی چشمگیر فروخته شود و یا یک قرارداد اختیار معامله فروش می‌تواند در صورت افت قیمت‌ها به فروش گذاشته شود.
بستن قراردادهای اختیار معامله اروپایی زودتر از موعد، بسته به‌حالت غالب بر بازار دارد، همچنین علاوه بر آن؛ بسته به ارزش هزینه کل پرداختی – و یا ارزش ذاتی – و همچنین ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله نیز دارد.
مقدار زمان باقیمانده تا پیش از رسیدن تاریخ سررسید یک قرارداد اختیار معامله را ارزش زمانی (Time Value) آن می‌نامند. ارزش ذاتی، ارزش قیمتی فرضی‌ای می‌باشد که بر طبق آن تعیین می‌گردد چه زمانی قرارداد با قیمتی بیش از قیمت واقعی خود، کمتر از قیمت واقعی خود و یا در قیمت واقعی خود در حال معامله شدن است.
این مقدار برابر با اختلاف قیمتیِ بین قیمت ورودی ذکر شده و قیمت بازاری دارایی پایه می‌باشد. اگر یک قرارداد اختیار معامله به تاریخ سررسیدش نزدیک باشد، احتمال خریده شدن قرارداد از یک فروشنده در بازار پایین است، زیرا زمان کمی تا اتمام زمان این قرارداد باقیمانده است. در این حالت، قرارداد اختیار معامله ارزشی برابر با ارزش ذاتیش خواهد داشت.
مقایسه قراردادهای اختیار معامله اروپایی با قراردادهای اختیار معامله آمریکایی
با وجود اینکه قراردادهای اختیار معامله اروپایی می‌توانند تنها در تاریخ انقضایشان اعمال شوند، باید در نظر داشته باشیم که می‌توانیم قراردادهای اختیار معامله آمریکایی را در هر تاریخ مدنظری در بازه زمانی بین خرید تا تاریخ سررسید اعمال کنیم.
قراردادهای اختیار معامله آمریکایی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا بتوانند سود مورد نظرشان را به محض بالا رفتن قیمت سهام دارایی پایه و تا حد مورد انتظارشان کسب نمایند.
البته این بالارفتن قیمت، باید به‌اندازه‌ای باشد که برای سرمایه‌گذار سودده باشد و این تنها زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهام به قدری بالا رفته باشد که بتواند هزینه کل پرداختی را نیز پوشش دهد.
سرمایه‌گذاران از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی در سهامی که شرکت‌هایشان به صاحبان سهام سود می‌پردازند استفاده می‌کند. بدین طریق، آن‌ها می‌توانند قراردادها را قبل از تاریخ بسته شدن سهام اعمال کنند.
تاریخ بسته شدن سهام (ex-dividend date) به مدت زمانی گفته می‌شود که تا آن موقع، یک سهامدار باید صاحب سهام آن شرکت می‌بوده تا بتواند سود سهام را دریافت نماید.
این سود سهام به‌صورت نقدی و یا اضافه‌سهام‌هایی به سهامداران پرداخت می‌شود. منعطف بودن قراردادهای اختیار معامله آمریکایی به سرمایه‌گذاران این اجازه را می‌دهد تا بتوانند در زمانی صاحب سهام یک شرکت شوند که آن تاریخ، مشمول پرداخت سود سهام شود.
تفاوت بین هزینه کل قراردادهای اختیار معامله آمریکایی و قراردادهای اختیار معامله اروپایی
انعطاف‌پذیری در استفاده از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی هزینه‌هایی را نیز دربردارد. هزینه بالاتر این قراردادهای اختیار معامله بدین معنی است که سرمایه‌گذاران باید منتظر حرکت دارایی‌های پایه به سطحی فراتر از سطح قیمت ورودی باشد تا بتوانند سودی را کسب نمایند.
به جای استفاده از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی برای سرمایه‌گذارانی که قصد نگهداری از قرارداد اختیار معامله‌شان تا تاریخ سررسید را دارند، این سرمایه‌گذاران می‌توانند از قراردادهای اختیار معامله اروپایی استفاده نمایند و هزینه کمتری را نیز بپردازند.
مزایا و معایب قراردادهای اختیار معامله اروپایی
مزایا:
- قراردادهای اختیار معامله اروپایی هزینه کل کمتری دارند.
- قراردادهای اختیار معامله اروپایی به معامله‌گر اجازه معامله قراردادهای اختیار معامله شاخص‌های بازار را می‌دهد.
- این قراردادها می‌توانند تا پیش از تاریخ سررسیدشان دوباره فروخته شوند.
معایب:
- قیمت‌های توافق شده با تأخیر اعلام می‌شود.
- نمی‌توان این قراردادها را در مورد دارایی‌های پایه زودتر از تاریخ اعلام شده، اعمال کرد.
مثال‌های واقعی از قراردادهای اختیار معامله اروپایی
یک معامله‌گر یک قرارداد اختیار معامله ماه جولای شرکت سیتی گروپ (Citigroup Inc) را با قیمت ورودی 50 دلار خریداری می‌کند. هزینه کل به‌ازای هر قرارداد 5 دلار می‌باشد – در صورتی که 100 سهم داشته باشیم – هزینه کل ما به مبلغ 500 دلار می‌رسد.
در تاریخ انقضا، سهام شرکت سیتی در سطح 75 دلاری معامله می‌شوند. در این حالت، صاحب قرارداد اختیار معامله خرید این حق را دارد تا سهام را با قیمت 50 دلار خریداری نماید و سپس با فروش آن‌ها، به میزان 25 دلار به‌ازای هر سهم سود کند.
البته با در نظر گرفتن هزینه کل ابتدای قرارداد به ازای هر قرارداد 5 دلار، سود خالص برابر با 20 دلار به‌ازای هر قرارداد و یا 2000 دلار به‌صورت کلی می‌شود.
حال بیایید سناریوی دومی را در نظر بگیریم که در آن سهام شرکت سیتی‌گروپ افت قیمتی تا سطح 30 دلار را تجربه می‌کند. این افت قیمتی درست در زمان انقضای تاریخ قرارداد اختیار معامله خرید رخ می‌دهد.
از آنجایی که در حال حاضر این سهام در قیمتی زیر 50 دلار معامله می‌گردند، قرارداد اختیار معامله اعمال نشده و به‌صورت بی‌ارزش منقضی می‌گردند. همچنین سرمایه‌گذار در این حالت هزینه کل پرداختی‌اش (مبلغ 500 دلار) را از دست داده است.
سرمایه‌گذار می‌تواند تا تاریخ سررسید صبر کند تا سوددهی معامله انجام شده‌شان را مشخص کنند. و یا تلاش کنند که قرارداد اختیار معامله خرید را در بازار به فروش برسانند.
حال اینکه هزینه کل دریافت شده برای فروش این قراردادهای اختیار معامله خرید برابر با مقدار اولیه پنج دلاری پرداخت شده جهت خرید آن‌ها باشد یا خیر، بستگی به بسیاری از شرایط شامل شرایط اقتصادی، درآمدهای کمپانی، زمان باقیمانده تا تاریخ انقضای قرارداد اختیار معامله، و همچنین قیمت نوسان سهام در تاریخ فروش دارد.
پس باید بدانید که هیچ تضمینی وجود ندارد که هزینه کل دریافت شده از فروش قرارداد اختیار معامله خرید شما تا قبل از تاریخ سررسید بتواند مقدار پنج دلاری پرداخت شده برای خرید همین قرارداد را جبران نماید.