بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟
دوره مقدماتی جلسه هشتم
بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟
بازار فارکس (Forex – FX) بازاری است که در آن یک ارز به‌ازای ارز دیگر مورد مبادله قرار می‌گیرد. برای مثال، شما می‌توانید دلار آمریکا را به یورو تبدیل کنید. مبادلات بازار مبادله ارز خارجی در بازاری با همین نام، که همچنین بازار فارکس نیز شناخته می‌شود انجام می‌گیرد.
بازار فارکس بزرگ‌ترین و نقدینه‌ترین بازار در سراسر جهان می‌باشد که روزانه معاملاتی برابر با هزاران میلیارد دلار دارد. این بازار هیچ‌گونه مرکزی ندارد و بیشتر یک شبکه از بانک‌ها، کارگزاری‌ها، مؤسسات، و همچنین معامله‌گران منفرد (که بیشترشان از طریق کارگزاری‌ها و یا بانک‌ها معامله می‌کنند) می‌شود.
نکات کلیدی:
- بازار مبادلات ارز خارجی یا فارکس (Foreign Exchange – Forex) یک بازار بین‌المللی جهت تبدیل و مبادله ارزهای ملی کشورها به یکدیگر می‌باشند.
- بازار مبادلات ارز خارجی به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار اوراق بهادار با توجه به ارزشش شناخته می‌شود، که روزانه بیش از هزاران میلیارد دلار در آن مبادله می‌گردد.
- بازار مبادلات ارز خارجی این ارزها را به‌صورت جفت ارز معامله می‌کند و قیمت آن‌ها در برابر یکدیگر می‌سنجد.
- بازارهای آتی و سلف، راه دیگری برای مشارکت در بازار مبادلات ارز خارجی می‌باشند.
برای دیدن جلسه آموزشی قبلی لینک را دنبال نمایید.
برای دیدن جلسه آموزشی بعدی لینک را دنبال نمایید.
بیشتر بدانید...
بازار مبادلات ارز خارجی چگونه کار می‌کند؟
بازار فارکس، ارزش جفت‌ارزها را با نرخی تحت عنوان نرخ مبادله‌ای تعیین می‌کند، و این کار را برای بیشتر ارزها انجام می‌دهد. بازار مبادلات ارز خارجی می‌تواند به سادگی تبدیل کردن یک ارز به ارزی دیگر در یک بانک محلی عمل کند. این بازار می‌تواند همچنین شامل معامله‌گری ارزهای کشورها با یکدیگر در بازار مبادلات ارز خارجی باشد. برای مثال، یک معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که یک بانک مرکزی سیاست‌های پولی را آسان‌تر یا سخت‌تر خواهد نمود و در نتیجه این ارز در برابر ارزی دیگر قدرتمندتر یا ضعیف‌تر خواهد شد.
در حین مبادله کردن ارزها، می‌بینید که آن‌ها به‌صورت جفت‌ارز لیست شده‌اند. مانند دلار آمریکا به دلار کانادا (USD/CAD)، یورو به دلار آمریکا (EUR/USD)، و یا دلار آمریکا به ین ژاپن (USD/JPY). این علامت‌گذاری‌ها برای مثال، نشان می‌دهند که دلار آمریکا (USD) در برابر دلار کانادا (CAD) ارزشیابی می‌شود، و یا یورو (EUR) در برابر دلار آمریکا (USD) و همچنین دلار آمریکا (USD) در برابر ین ژاپن (JPY) قرار می‌گیرد.
همچنین در کنار این جفت ارزها می‌توانیم نسبت قیمت آن‌ها را مشاهده کنیم، برای مثال 1.2569 را در نظر داشته باشید. اگر این قیمت در کنار نام جفت ارز دلار آمریکا به دلار کانادا قرار گرفته باشد بدین معنی است که به‌ازای هر یک دلار آمریکا نیازمند پرداخت 1.2569 دلار کانادایی می‌باشیم. اگر قیمت‌ها تا 1.3336 افزایش یابند، حال باید به‌ازای هر یک دلار آمریکا، 1.3336 دلار کانادا بپردازیم. زیرا در این حین، ارزش دلار آمریکا افزایش یافته و همچنین دلار کانادا افت ارزش داشته است و می‌توانیم این را از افزایش مقدار دلار کانادایی مورد نیاز برای خرید یک دلار آمریکا دریابیم.
در بازار فارکس ارزها به‌صورت لات (Lot) مبادله می‌شوند، که این لات‌ها شامل درجات مختلفی مانند میکرو لات (Micro Lot) برابر 1000 واحد ارز می‌باشد، مینی لات (Mini Lot) برابر 10,000 واحد ارز می‌باشد و لات استاندارد (Standard Lot) برابر 100,000 واحد ارز می‌باشد. (توضیح: یک لات استاندارد متشکل از 100,000 واحد از ارز می‌باشد. اگر در حال معامله با دلار آمریکا باشید، یک لات استاندارد برابر با 100,000 دلار می‌شود.) زمانی که در بازار فارکس مبادله می‌کنید، می‌توانید مبادلات‌تان را به‌صورت بلوک‌هایی از ارز انجام دهید و شما می‌توانید به هر تعدادی از این بلوک‌ها که می‌خواهید مبادله را انجام دهید. برای مثال، شما می‌توانید 7 میکرو لات (7,000) و یا 3 مینی لات (30,000) و یا 75 لات استاندارد (7,500,000) را معامله نمایید.
اندازه بازار فارکس (foreign exchange size of market)
«بازار فارکس» به چند دلیل «بی‌همتا» می‌باشد، که دلیل اصلی آن نیز اندازه بزرگ این بازار می‌باشد. حجم معاملات (Trading Volume) در بازار فارکس بسیار زیاد می‌باشد. برای مثال، براساس گزارشات BIS (بانک تبادلات بین‌المللی)، در ماه آوریل سال 2019، معامله در بازارهای فارکس به‌صورت روزانه حجمی حدود 6.6 هزار میلیارد دلار داشته است.
بزرگ‌ترین مراکز معاملاتی در جهان شامل بازارهای لندن، نیویورک، سنگاپور و بازار توکیو می‌باشد.
معامله‌گری در بازار فارکس
این بازارها به‌صورت 24 ساعته، و به مدت 5 روز در هفته در تمامی مراکز مالی مهم در سراسر دنیا فعال می‌باشند. این بدان معنی است که شما می‌توانید در هر زمانی از روز به خرید و فروش ارزها بپردازید.
بازار فارکس دقیقاً یک فروشگاه چندمنظوره (one – stop shop) نمی‌باشد. مکان‌های متفاوت و متنوعی وجود دارد که یک سرمایه‌گذار می‌تواند دستور معاملاتی‌اش را از طریق آن‌ها در بازارهای فارکس به اجرا بگذارد. شما می‌توانید از دلال‌ها و یا مراکز مالی مختلفی که خودشان از این شبکه الکترونیکی میزبانی می‌کنند، استفاده کنید.
از دیدگاه تاریخی، بازارهای فارکس زمانی یک ایده برای دولت‌ها، شرکت‌های بزرگ و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری پوشش ریسک بوده است. اما در دنیای امروزی، معامله کردن ارزها به‌سادگیِ یک کلید ماوس، انجام می‌شود. بدین ترتیب، مشکل دسترسی از بین رفته است و بنابراین همه افراد می‌توانند این کار را انجام دهند. در واقع، بسیاری از مؤسسات و شرکت‌های سرمایه‌گذاری به شما این امکان را می‌دهند تا حسابی در آنجا باز کنید و به معامله ارزهایتان به هر شکلی که می‌خواهید و در هر زمانی بپردازید.
زمانی که شما به معامله در بازار فارکس می‌پردازید، شما در واقع در حال خرید و یا فروش ارزهای یک کشور می‌باشید. اما در واقع هیچ تبادل فیزیکی پولی از شخصی به شخص دیگر وجود ندارد. این برخلاف چیزی است که در یک صرافی واقعی اتفاق می‌افتد. در نظر بگیرید که یک توریست در حال بازدید از میدان تایمز در شهر نیویورک می‌باشد. او از ژاپن آمده است و می‌خواهد ین خود را (که پولی فیزیکی می‌باشد) به دلار واقعی تبدیل کند. و او احتمالاً به‌خاطر این تبدیل مبلغی را به‌عنوان کمیسیون باید پرداخت کند و پس از آن، او می‌تواند این دلارها را در ادامه سفرش خرج کند.
اما در دنیای بازارهای الکترونیکی، معامله‌گران معمولاً وارد یک معامله در یک ارز خاص می‌شوند، به این امید که شاهد یک روند صعودی و قدرتمند در ارز باشند (و یا شاهد روند نزولی اگر که وارد معاملاتی فروش شده‌اند) تا بتوانند به سودی دست یابند.
تفاوت‌ها در بازارهای فارکس
تفاوت‌های بنیادی بین بازار مبادلات ارز خارجی و دیگر بازارها وجود دارد. اول از همه، باید در نظر داشته باشیم که این بازارها قوانین کمتری نسبت به دیگر بازارها دارند، که این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در قید و بند قوانین نظارتی اعمال شده در بازارهای سهام، معاملات آتی و همچنین بازارهای قراردادهای اختیار معامله نباشند. این بدین معنی است که هیچ شرکت تهاتری (Clearinghouse) و هیچ نهادی قابلیت نظارت بر بازار فارکس را ندارد.
از آنجایی که معامله‌گران دیگر در یک بورس سنتی معامله نمی‌کنند، شما کمیسیون‌هایی مشابه با بازارهای دیگر را در اینجا مشاهده نخواهید کرد. همچنین، هیچ‌گونه قطع جریانی بین زمانی که شما می‌توانید و زمانی که امکان معامله کردن را ندارید وجود ندارد. زیرا که بازار به صورت 24 ساعته در شبانه روز باز می‌باشد و شما می‌توانید در هر زمانی از روز معامله‌تان را انجام دهید. در نهایت، به دلیل نقدینه بودن بالای این بازار، شما می‌توانید در هر زمانی که می‌خواهید وارد یک معامله شوید و یا از آن‌ها خارج شوید.
بازار معاملات نقدی (the spot market)
نقد شدن بیشتر ارزها به مدت 2 روز تجاری زمان می‌برد و تنها مورد مستثنی، جفت‌ارز دلار آمریکا در برابر دلار کانادا می‌باشد (USD/CAD)، که تنها در یک روز معاملاتی نقد می‌شود. بقیه جفت‌ارزها در 2 روز معاملاتی نقد می‌شوند. همچنین در زمان‌هایی که چند تعطیلی پشت سر هم قرار دارند، مانند روز ایستر (Easter) و یا کریسمس، مبادلات نقدی می‌تواند تا 6 روز به‌طور بیانجامد. قیمت براساس تاریخ مبادله تعیین می‌شود، اما مقدار پولی که پرداخت می‌شود براساس ارزش روز خواهد بود.
دلار آمریکا فعال‌ترین ارز مبادله شده در این بازار می‌باشد. معمول‌ترین جفت ارزها نیز دلار آمریکا در برابر یوروی اتحادیه اروپا (EUR)، دلار آمریکا در برابر ین ژاپن (USD/JPY)، دلار آمریکا در برابر پوند بریتانیا (USD/GBP) و دلار آمریکا در برابر فرانک سوئیس (USD/CHF) می‌باشد. مبادله جفت‌ارزهایی که دلار آمریکا یک طرفشان قرار ندارد، به‌عنوان Crosses شناخته می‌شود. دو مورد از مشهورترین انواع این مبادلات، یورو در برابر پوند بریتانیا (EUR/GBP) و یورو در برابر ین ژاپن (EUR/JPY) می‌باشند.
بازارهای معاملات نقدی می‌توانند بسیار نوسانی باشند. حرکت قیمت‌ها در کوتاه‌مدت توسط معامله‌گری تکنیکال تعیین می‌شود، که بر روی جهت حرکت و سرعت حرکت روند قیمتی توجه دارد. بیشتر معامله‌گرانی که بر روی جنبه تکنیکال توجه می‌کنند به‌عنوان چارتیست (Chartist) نیز شناخته می‌شوند. حرکات بلندمدت ارزها توسط عوامل بنیادی (فاندامنتالی) مانند تغییرات نرخ بهره و یا رشد اقتصادی انجام می‌گردد.
بازار معاملات سلفی (The Forward Market)
یک معامله سلفی (forward trade) به هرگونه معامله‌ای گفته می‌شود که در هر لحظه‌ای جلوتر از حال قرار می‌گیرد. قیمت سلفی (forward Price) نیز ترکیبی از قیمت حال حاضر (spot rate) به‌علاوه و یا منهای عددی می‌باشد که نشان‌دهنده تغییرات در نرخ بهره بین دو ارز می‌باشد. بیشتر این مبادلات تاریخ انقضای کمتر از یک سال دارند و بیشتر از آن نیز ممکن نمی‌باشد. مانند معاملات نقدی، قیمت براساس تاریخ مبادله تعیین می‌شود، اما مبلغ پول در تاریخ انقضا معامله خواهد شد.
یک قرارداد سلفی (forward contract) نوعی از قرارداد به‌شمار می‌آید که در این قراردادها، نیازمند طرفین مقابل می‌باشیم. این قراردادها می‌توانند به هر میزانی و در هر تاریخی (به غیر از تعطیلات و یا روزهای آخر هفته در هر یک از این کشورها) بسته شوند.
بازار معاملات آتی (The Futures Market)
معاملات آتی شبیه به معاملات سلفی می‌باشند که در آن‌ها، تسویه در زمانی پس از انجام معامله کنونی انجام خواهد گرفت. اما این قراردادها با توجه به اندازه استاندارد و همچنین تاریخ‌های تعیین‌شده در بازارهای مبادلات کالا انجام می‌شوند. در اینجا بازار مبادلاتی (بورس مربوطه) به‌عنوان طرف معامله، عمل می‌کند.
مثال‌هایی از بازار فارکس
یک معامله‌گر بر این باور است که بانک مرکزی اروپایی (European Central Bank – CB) در پی آسان‌تر کردن سیاست‌های پولی اش در طی ماه‌های آینده به دلیل افت رشد اقتصادی در محدوده یورو می‌باشد. در نتیجه، این معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که ارزش یورو در برابر دلار آمریکا افت خواهد کرد و وارد معامله فروش 100,000 یورویی (برابر 1 لات استاندارد) با نرخ تبدیل 1.15 می‌شود. در طی هفته‌های بعدی بانک مرکزی اتحادیه اروپا سیگنال‌هایی مبنی بر اعمال سهولت بیشتر در سیاست‌های پولیش را نشان می‌دهد. این خود باعث می‌شود که نرخ تبدیل برای یورو در برابر دلار به عدد 1.10 افت کند. که این خود موجب سود 5,000 دلاری برای معامله‌گر خواهد شد.
با ورود به موقعیت معاملاتی فروش 100,000 یورویی، این معامله‌گر توانست با یک فروش کوتاه‌مدت، 115,000 دلار کسب کند. زمانی که یورو سقوط کند، و معامله‌گر معامله فروشش را پوشش دهد، خرید دوباره این ارز برای معامله‌گر تنها 110,000 دلار هزینه دربر خواهد داشت. تفاوت بین پول دریافت‌شده در یک فروش کوتاه‌مدت و پول پرداخت شده به منظور خرید سود را می‌سازند. اما اگر یورو در برابر دلار آمریکا قدرت می‌گرفت، معامله ذکر شده نتیجه‌ای جز ضرر نداشت.